بسیاری از ما عاشق استفاده از صنایع دستی چوب برای تزئین خانه و محل کار خود هستیم. یکی از مهمترین عناصر در تعیین زیبایی و کیفیت چوب، رنگ آن است. دانستن انواع رنگ چوب و نحوه انتخاب بهترین رنگ چوب دغدغه بسیاری از ما است. در این مقاله معرفی انواع رنگ های چوب و نحوه ی کار با آن و کاربرد هر کدام
پرداخته ایم.
سرفصل های محتوا
انواع رنگ چوب
به طور کلی رنگ آمیزی چوب به دو صورت پوششی و خود رنگ یا موج نما (غیر پوششی) انجام می شود. هر یک از این روشها مطابق با سلیقه و نظر مشتری انجام میشود. در سیستم رنگ پوششی، سطح چوب بطور کامل با رنگ پوشانده شده و هیچ اثری از باقت چوب نمایان نیست. در سیستم غیر پوششی یا خود رنگ، تمامی سطح چوب رنگ شده ولی موج و بافت چوب نمایان میباشد.
بطور کلی در فرآیند رنگ پوششی ورنگ موج نما، قبل از شروع رنگ آمیزی سطح چوب باید سه مرحله سنباده، بتونه کاری و سنباده کاری انجام شود. به این ترتیب بافت چوب برای رنگ آمیزی آماده می شود.
رنگ چوب روکش شده
امروزه با افزایش تقاضا دراستفاده چوب در دکوراسیون ها، مصرف چوب و روکشهای چوبی افزایش زیادی پیدا کرده. از آنجایی که قطر تنه درخت ها خیلی بالا نیست و جوابگوی نیاز صنعتگران حوزه چوب و MDF نمیباشد، از ورقه های نازک چوبی نازک استفاده میکنند که به آن روکش چوبی میگویند. این روکش ها بر روی ورقهای بزرگ و پهناور MDF در کنار هم قرار داده شده و پرس میشوند و تبدیل به سطح چوبی بزرگ شده و براحتی میتوان در هر ابعادی این ورقهای پرس شده را برش زد و استفاده کرد.
برای رنگ آمیزی این نوع روکشها معمولا از رنگهای گروه جوهری و آسترها استفاده میشود. در رنگ کاری روکش چوب، بافت چوب و نقش و نگار چوب نمایان میباشد و رنگ بافت چوب به رنگ دلخواه تبدیل میشود.
چگونه بهترین رنگ چوب را انتخاب کنیم
این سوال ممکن است قبل از ساخت قطعات چوبی به ذهن همه ما خطور کند. هنگام خرید رنگ چوب موارد زیادی وجود دارد که باید در نظر بگیرید.
انواع رنگ چوب
بطور کلی رنگ های مخصوص چوب، به دو دسته عمده تقسیم میشوند:
1. رنگ چوب فضای بیرون: این رنگ ها بسیار مقاومت بالایی نسبت به شرایط بد جوی دارند. از ویژگی های این گروه رنگها میتوان به مقاومت در برابر اشعه فرابنفش یا اشعه یو وی ، مقاومت به نم و رطوبت و مقاومت به گازهای محیطی مثل دی اکسید کربن نام برد. به این گروه از رنگها ، رنگ ترموود نیز میگویند که برای رنگ کردن چوب های ترموود، چوب روسی برای ساخت نیمکت، درب، پله ، صندلی چوبی و نرده و دیگر قطعات چوب قابل نصب در فضای بیرون استفاده میشود.
2. رنگ چوب فضای داخل: این گروه از رنگها ویژگی های خاص خودرا دارد ولی این دسته از رنگها به اشعه فرابنفش یا اشعه یووی خورشید مقاومتی ندارد. این رنگها عمدتا برای رنگ آمیزی مبلمان، دکوراسیون چوبی داخل منازل، دربهای چوبی داخل ساختمان، کابینت آشپزخانه، تخت و سرویس خواب استفاده میشود. برخی از رنگهای این حوزه عبارتند از : رنگهای روغنی، رنگهای جوهری، رنگهای فوری یا سلولزی، رنگهای پلی یورتان چوب و رنگهای آکریلیک پایه آب.
بطورکلی هنگام خرید رنگ چوب، حتما به مسایل زیر توجه بفرمایید:
1. محل اجرا و نصب قطعات چوبی رنگ شده
اینکه سیستم شما در فضای بسته باشد یا فضای باز یک عامل مهم است. در انتخاب رنگ برای قطعات در معرض باران، آفتاب و آسیب دقت لازم داشته باشید.
2. شرایط آب و هوایی محلی
به عامل مخرب رطوبت، آفتاب و باران توجه کنید. رنگ های ترموود و رنگهای اتومبیلی مقاومت بالایی دارند و برای شرایط آب و هوایی سخت انتخاب خوبی هستند.
3. دمای محیط
بسیاری از رنگها در هوای سرد ترک میخورند. بنابراین هنگام انتخاب رنگ چوب به دمای محیط توجه کنید.
4- نوع چوب
برای انتخاب رنگ مناسب برای ساختار چوب خود با یک نقاش حرفه ای مشورت کنید.
5 . کیفیت رنگ و بو
برخی از رنگ ها پس از رنگ آمیزی برای مدت طولانی انتشار بو دارند.
خرید رنگ چوب فوری
رنگ فوری از واکنش سلولز طبیعی با اسید نیتریک به دست می آید. این رنگ چوب خاصیت جلا دهنده ای دارد و به سرعت خشک می شود.
از این رنگ به عنوان پوشش برای اشیاء چوبی مانند مبلمان و اشیاء چوبی تزئینی استفاده می شود. این رنگ هم در رنگ چوب و هم در رنگ خودرو کاربرد دارد. رنگ هایی که برای رنگ آمیزی چوب استفاده می شود به دلیل چسبندگی خوب به راحتی جذب چوب می شود.
رنگ فوری مانند سایر رنگ ها شیمیایی است و باید از قرار گرفتن این رنگ در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید، ضمناً پس از استفاده از هر رنگ، درب قوطی را محکم ببندید. رنگ های فوری به دو دسته رنگ فوری چوب و رنگ فوری اتومبیلی تقسیم می شوند که هر کدام کاربردهای متفاوتی دارند.
مزایای رنگ چوب
• تعمیر و بازسازی سازه های چوبی
• رنگ آمیزی وسایل چوبی
• ایجاد پوشش مناسب برای مبلمان، میز و صندلی های چوبی
• جلادهنده برای انواع بافت چوب
• مراقبت و نگهداری از چوب در مقابل حشرات و قارچها
مراحل اجرای رنگ روی چوب
1. آماده سازی سطح چوب: قبل از اعمال رنگ روی چوب، سطح چوب باید کاملاً از گرد و غبار و هرگونه آسیب تمیز شود. اگر ناحیه مورد نظر شفاف باشد، رنگ چسبندگی بهتری دارد و به خوبی روی سطح چوب قرار می گیرد.
2. ایجاد شرایط محیطی خوب: دمای ایده آل برای رنگ آمیزی با استفاده از رنگ بین 10 تا 40 درجه سانتیگراد است و این دما باید از ابتدا تا انتهای کار حفظ شود. تا حد امکان از نقاشی با رنگ در فضای باز خودداری کنید.
3. آماده سازی رنگ برای رنگ آمیزی: ابتدا باید رنگ را با همزن مناسب مخلوط کرد تا رنگ به خوبی مخلوط و یکنواخت شود. هنگام نقاشی با رنگ به فاصله زمانی بین لایه های نقاشی توجه کنید.
رنگهای روغنی یا آلکیدی چوب
این نوع از رنگها بر پایه رزین آلکید بوده و یک رنگ تک جزیی بوده. این رنگ دارای ویژگی هایی میباشد.
مزایای رنگ روغنی چوب
- راحتی اجرا و بدون نیاز به وسایل رنگ آمیزی حرفه ای
- هزینه کم و مقرون به صرفه
- بدون نیاز به مهارت رنگکاری
معایب استفاده از رنگ روغن
• ترشح مواد سمی و مضر مانند سایر انواع رنگ چوب
• برای خشک شدن به زمان بالایی نیاز دارد و دیر خشک می شود.
روغن گیاهی
یکی از انواع موادی که برای پوشش چوب استفاده می شود روغن گیاهی است.
در گذشته برای پوشش چوب از موادی مانند سیلرکیلر و نیمه پلی استر استفاده می شد، بنابراین امروزه استفاده از روغن طبیعی برای انجام پوشش دادن و محافظت چوب رواج زیادی دارد.
استفاده از روغن روی چوب محدودیت خاصی ندارد و می توان از این روغن بر روی بسیاری از انواع چوبها استفاده کرد.
لاک الکل
لاک الکل یکی از انواع رنگ چوب در صنعت رنگ آمیزی چوب است. لاک خشک ماده ای است که از حشرات به نام کوکو به دست می آید. بهترین نوع لاک دارای رنگ زرد روشن است که در رنگ نارنجی حفظ می شود.
لاک الکل در آخرین مرحله رنگ چوب اعمال می شود. لاک وقتی روی چوب استفاده می شود، می تواند به چوب جلا داده و از بافت آن محافظت کند.
پلی اورتان یا پلی یورتان چیست؟
رنگهای پلی یورتان (Polyurethane) چوب محصولاتی دو جزئی، برپايه رزين های پلی یورتان میباشند. به لحاظ علمی رزين های پلی یورتان، پلیمرهایی هستند که از واکنش ایزو سیاناتها با دی الها بوجود می آیند. پوشش های پلی یورتان به کمک واکنش با هاردنر(Hardener) یا خشک کن، خشک میشوند. پلی یورتانها بدلیل دارا بودن پیوند های خاص، پوشش بسیار خوبی دارند. همچنین دارا بودن خواصی همچون مقاومت به ضربه و خش پذیری ، آب ، روغن ها ، مواد شوینده و مواد شیمیایی، سبب شده که محصولات پلی یورتان در صنعت رنگ آمیزی چوب، مبلمان، درب، صندلی، میز و غیره جایگاه ویژه ای پیدا کند.
انواع رنگ پلی اورتان یا پلی یورتان
رنگ پلی اورتان بر پایه آب و روغن ساخته می شود. رنگ های پلی اورتان پایه آب دارای رنگ شیری بوده و قیمت کمتری نسبت به رنگ های پلی اورتان پایه روغنی دارند.
رنگ های پلی اورتان بر پایه روغن غلظت بالایی دارند و سختی و مقاومت بالایی به چوب می دهند.
امروزه رنگهای پلی یورتان کاربرد زیادی در صنعت چوب و MDF داشته. بطوریکه انتخاب اول برای رنگکاری مبلمان و کابنیت ، رنگهای پلی یورتان میباشد. بدلیل بالا بودن تنوع رنگی و محصولی، این رنگ تمامی نیازهای استادکاران را پوشش داده و مطابق با نظر مصرف کتنده نهایی محصول قابل ارایه دارد. رنگهای پلی یورتان به دو بخش پوششی و خودرنگ یا موج نما تقسیم میشود برخی از محصولات گروه رنگ پلی یورتان به شرح زیر میباشد:
1.محصولات پوششی رنگ پلی اورتان: آستر یا پرایمر پلی یورتان سفید و مشکی، رنگ رویه مشکی مات، مشکی نیمه مات، مشکی براق و مشکی سوپر براق، رنگ پلی یوتان سفید سوپر مات، رنگ سفید مات، رنگ سفید نیمه مات ، رنگ سفید براق و رنگ سفید سوپر براق، رنگهای ترکیبی ترکیبی در 200 فام رنگی مختلف
2. محصولات غیر پوششی یا موج نما: سیلر پلی یورتان، کیلر سوپر مات، کیلر مات، کیلر نیمه مات، کیلر براق و کیلر سوپر براق.